Biznes i prawo

Zakończony niedawno rok 2022 dostarczył nam wielu ciekawych informacji dotyczących styku handlu (a w szczególności dużych sieci handlowych) z branżą odpadową. Wnioski są dość jasne – zmieniające się przepisy i konieczność wprowadzania kolejnych regulacji w firmach to wciąż spora trudność dla przedsiębiorców. Efektem wzmożonych kontroli było wykrycie szeregu nieprawidłowości, które w większości wiązały się z możliwością, a nawet koniecznością nałożenia kary. Zebraliśmy osiem różnych czynników, przypadków i sytuacji z poprzedniego roku, aby tym samym przestrzec właścicieli biznesów przed niewłaściwym postępowaniem w kontekście gospodarowania odpadami. Zapraszamy do lektury!

1. Wciąż sporym problemem jest… brak rejestracji w BDO

O trudnych kwestiach związanych z uzyskaniem konkretnych pozwoleń przez przedsiębiorców pisaliśmy w tym artykule. Zdecydowanie warto się z nim zapoznać, również mając na uwadze budowanie strategii i wdrożeń dotyczących gospodarowania odpadami pod względem formalnym i kadrowym – w treści umieściliśmy kilka praktycznych porad. Jednak to, o czym tym razem wspominamy na samym wstępie, jest dość podstawowym błędem, który może sporo kosztować: brak zgłoszenia firmy do BDO (pomimo takiej konieczności) to wciąż częsta praktyka.

Na szczęście sytuacja ta ulega powolnej zmianie, ale dla zasady przypominamy:

• Wprowadzasz na rynek krajowy przedmioty w opakowaniach?
• Wprowadzasz sprzęty elektroniczne i elektryczne, baterie, pojazdy, akumulatory i baterie, smary lub oleje, opony?
• Jesteś producentem lub importerem, jak również wewnątrzwspólnotowym nabywcą opakowań?
• Wytwarzasz opady, ewidencjonujesz je?

Jeśli na którekolwiek pytanie odpowiadasz twierdząco – niezależnie od wielkości biznesu, który prowadzisz, bo rzecz tyczy się nawet małych sklepów internetowych – musisz zarejestrować się 

 BDO, dokonać opłat i zapoznać z przepisami dotyczącymi ewidencjonowania w tym systemie.

2. Prowadzenie ewidencji wymaga terminowości, to konieczność

Gdy już twoje przedsiębiorstwo funkcjonuje w ramach obowiązków związanych z BDO, nie można zapominać o terminowym prowadzeniu dokumentacji. Obserwujemy w trakcie audytów, że osoby obsługujące rejestr nierzadko dość luźno podchodzą do zadań związanych z wprowadzaniem kart, jak również nierzetelnemu poddawaniu ich korekcie w razie potrzeby. W ten sposób bardzo szybko można zbudować spory bałagan w ewidencji, co prowadzi najczęściej do uchybień w zakresie sprawozdawczości.

Dlatego najlepszym sposobem pozostaje sumienność, wypracowana już na samym wstępie „przygody” z BDO. Nie ukrywamy, że kluczowym tematem pozostaje odpowiednie przeszkolenie własne lub pracowników. W tym zakresie w ZEME prowadzimy szereg kompleksowych działań edukacyjnych, zarówno dla początkujących, jak i tych, którzy już odnotowali pierwsze kłopoty z terminowością. Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy do kontaktu z nami!

3. Masz w firmie odpady niebezpieczne? O tym trzeba pamiętać

Już samo wytwarzanie w firmie odpadów klasyfikowanych jako niebezpieczne powinno u przedsiębiorcy skutkować większą czujnością i dbałością o poprawne procedury. Dlaczego? Bo podmioty takie zdecydowanie częściej są poddawane drobiazgowym kontrolom, a wszelkie uchybienia skutkują nałożeniem dotkliwych kar. Trzeba pamiętać, że:

• odpady niebezpieczne powinny zostać oznaczone za pomocą właściwych etykiet,
• nie należy mieszać różnych rodzajów odpadów (np. niebezpiecznych z innymi),
• oczywiście w tym celu dla odpadów niebezpiecznych należy wytyczyć i oznaczyć odpowiednią strefę (wymagania wynikające z rozporządzenia Ministra Klimatu z 11 września 2020 w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów),
• i wreszcie odpady niebezpieczne należy przekazać do podmiotów zajmujących się ich odzyskiem lub ostatecznym unieszkodliwieniem (art. 27 ust. 3b ustawy o odpadach).

Wytwarzając odpady niebezpieczne i przekraczając limity zwolnień z ich ewidencjonowania, należy wziąć pod uwagę konieczność wprowadzenia i organizowania częstszych kontroli wewnętrznych (na własną rękę lub z udziałem audytu zewnętrznego, np. realizowanego przez specjalistów ZEME), celem eliminowania ewentualnych błędów proceduralnych i logistycznych.

4. Zbyt dużo odpadów to również spory kłopot. Pilnuj limitów!

Przypominamy, że w pewnych sytuacjach należy uzyskać pozwolenie na wytwarzanie odpadów:

• powyżej tony rocznie w przypadku odpadów niebezpiecznych,
• w przypadku innych odpadów powyżej 5000 ton w ciągu roku.

Dość istotne w tym kontekście pozostaje to, że pozwolenia dotyczą tylko i wyłącznie eksploatacji instalacji, a nie prowadzenia działań typowo sprzedażowych. Zatem w przypadku sieci handlowych, nie zawsze pojawia się konieczność uzyskania pozwolenia. Nie zmienia to oczywiście faktu, iż trzeba sumiennie prowadzić ewidencję.

5. Sprawdzaj, komu przekazujesz odpady. Nie wszyscy odbiorcy mają potrzebne uprawnienia!

Co ciekawe, również w temacie odbiorców należy stosować zasadę ograniczonego zaufania. Nasi eksperci zwracają często uwagę na to, żeby sprawdzić, jakie kody odpadów mają w rejestrze BDO (dział VII) wpisani transportujący nasze odpady. To istotne, aby pokrywały się one w pełni z odpadami, które są odbierane od nas.

Dla uzyskania pewności co do uprawnień odbiorcy odpadów, pojawia się też potrzeba pobrania kopii decyzji administracyjnej w zakresie gospodarki odpadami odbiorcy. Będzie to np. decyzja dotycząca zbierania lub przetwarzania odpadów, w którym to dokumencie określony jest termin ważności oraz ilości i rodzaje kodów odpadów, którymi podmiot może gospodarować. O tym także przedsiębiorcy w pośpiechu zapominają, tworząc nieświadomie braki formalne w ewidencji, a w tym przypadku mamy doczynienia z jednym z najczęstszych pytań zadawanych przez inspektorów WIOŚ podczas kontroli.

6. „KPO mi wystarczy…” – to błąd!

Czy przedsiębiorcy pamiętają o KEO? Jak już wielokrotnie sprawdziliśmy, zdarza się, że w ewidencjach brakuje nawet dokumentów KPO. Tymczasem w systemie BDO są dostępne jeszcze inne karty ewidencyjne, a jedną z nich jest Karta Ewidencji Odpadów. To dokument istotny dla trzech rodzajów podmiotów: zbierających, przetwarzających oraz wytwarzających odpady. W KEO zawarte są informacje między innymi na temat rodzaju i kodu odpadu, jak również czynności, jakimi obejmuje go dany podmiot (np. wytwórca).

Co istotne, KEO musi być tworzone na bieżąco, bo to właśnie od niego WIOŚ zaczyna kontrolę. Przypomnijmy, że KEO pokazuje całoroczny obraz działań w zakresie danego rodzaju odpadu tj. jego bilans: ile wytworzyliśmy danego kodu w ciągu roku, jak dużo przekazaliśmy oraz przetworzyliśmy, a także czy jakaś ilość pozostała nam z poprzedniego roku. to powala nam i kontrolującemu porównać stan magazynowy danego rodzaju odpadu pomiędzy ewidencją w BDO, a stanem faktycznym. Jeśli tworzenie KEO jest konieczne, to jego brak już wielokrotnie spowodował nałożenie kar na przedsiębiorców – takie sytuacje powtarzały się w roku 2022.

7. Wprowadzasz odpady na rynek? Pamiętaj o oznaczeniach na dokumentach

Zarejestrowałeś się w BDO, a po mniej więcej miesiącu został nadany unikalny numer. Co dalej? To oznaczenie nie jest tylko „do wiadomości własnej” oraz komunikacji urzędowej – trzeba zacząć się nim posługiwać na szerszą skalę. Niestety wiele firm (szczególnie mniejszych, chociaż nie jest to regułą) zapomina o tym, że numer rejestrowy BDO musi znaleźć się np. na fakturach, paragonach i umowach kupna-sprzedaży. Jakich? Tych, które dotyczą prowadzonej działalności kwalifikującej się do wpisu do BDO.

Nasza rada: obecnie każdy program księgowy ma możliwość dopisania numeru BDO do szablonu faktury. Niestety nie zawsze opcje te są widoczne „na wierzchu”. Co istotne, raz wprowadzony numer będzie pojawiał się stale i nie trzeba będzie go dopisywać ręcznie, np. w polu uwag.

8. Przekraczasz limit zwolnienia z ewidencji? Musisz zacząć ją prowadzić!

Na koniec umieszczamy jeszcze istotne przypomnienie: w ciągu roku należy pilnować limitów kwalifikujących podmiot do zwolnienia z prowadzenia ewidencji w ramach BDO. Takie zwolnienie jest pewnym ułatwieniem, ale kwestia ta dotyczy najczęściej tylko niewielkich firm, a nie największych graczy na rynku.

Tym, na co warto zwrócić szczególną uwagę, są kategorie odpadów, ponieważ w zależności od rodzaju (np. tworzywo sztuczne, drewno lub baterie itp.) ustawodawca przewidział inne limity zwolnień dla wytwórców odpadów. Dla papieru będzie to przykładowo do 500 kg rocznie, a już w przypadku opakowań tekstylnych – 200 kg. Co ciekawe, pewne delikatne limity zostały również ustalone dla odpadów niebezpiecznych. Pamiętaj: po przekroczeniu tych wartości, musisz uzyskać wpis do BDO*.

*Dokument regulujący: Dz.U. 2019 poz. 2531, Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.

Każdy z nas szuka możliwie najszybszych rozwiązań. Często określamy je także mianem optymalnych – to nic złego, że staramy się szanować swój czas i maksymalizować korzyści płynące z roboczogodzin. Czasem taki zabieg daje nam też dodatkową chwilę na regenerację, a i ten aspekt jest przecież niesamowicie istotny. Jednak pojawia się też kilka sytuacji, w których celowe pominięcie, a wręcz zaniechanie określonych czynności, może być katastrofalne w skutkach.

W tym przypadku mowa o wyraźnych wytycznych prawnych związanych z rejestrem BDO – pewnych działań w dokumentacji związanej z ewidencją po prostu nie można pomijać. Niestety, może zdarzyć się, że w wyniku braku komunikacji i odpowiedniego nadzoru, pracownik obierze niebezpieczny szlak „na skróty”. Przyjrzyjmy się zatem możliwym scenariuszom i sposobom radzenia sobie z takimi sytuacjami.

W tym artykule sprawdzamy:  wysokość kar oraz typowe błędy popełniane przy prowadzeniu KPO, czy brak umiejętności to odpowiednia wymówka dla pracownika, jak dużą rolę odgrywa komunikacja pomiędzy centralą a oddziałami, a także sugerujemy gotowe, kompleksowe rozwiązanie, pozwalające na wdrożenie nadzoru i uzupełnienia luk w dotychczasowych rozwiązaniach.

Kary administracyjne za nieprawidłowe ewidencjonowanie Zacznijmy od najbardziej przykrych wiadomości: każdy podmiot, który od 23 września 2021 roku zostanie przyłapany na nieprawidłowościach – lub co gorsza, całkowitym pominięciu konieczności zgłoszenia do BDO – może zostać ukarany administracyjną karą pieniężną. Ta wynosi od 1000, aż do 1 000 000 zł. Przed wcześniej wskazaną datą widełki były znacznie łagodniejsze, bo była to przede wszystkim grzywna nakładana na konkretnego pracownika w procesie mandatowym i mogła zamknąć się maksymalnie w 5000 zł. Nowelizacja jednak zmieniła sporo i teraz tym bardziej warto mieć się na baczności podczas planowania działań w zakresie gospodarowania odpadami. Za co można dostać karę w przypadku niedociągnięć wynikających z działań pracowników? Między innymi są to:

• nieprowadzenie ewidencji odpadów,
• zaniechania sprawiają,
• że wpisy są niezgodne ze stanem rzeczywistym,
• problemy z terminowością w prowadzeniu rejestru,
• wybiórcze traktowanie obowiązków związanych z BDO.

Dlatego korzystając z okazji, trzeba przypomnieć, że prowadzenie KEO, czyli karty ewidencji odpadów na jeden rok kalendarzowy, jest obowiązkowe dla każdego miejsca oraz rodzaju odpadu (z osobna). W praktyce oznacza to, że oddziały danej firmy same muszą zadbać o to, aby ewidencjonowały odrębnie dla każdego miejsca prowadzenia działalności, np. poprzez wpisy KPO.

Najwięcej nieprawidłowości można wyeliminować poprzez skuteczne szkolenia.  Na wstępie poniekąd sugerowaliśmy, że błędy w KPO i KEO mogą wynikać z różnych zaniedbań, a wina będzie leżeć prawdopodobnie po stronie pracownika. Jednak przy okazji warto zwrócić uwagę, że źródłem niekoniecznie musi być lenistwo lub złośliwość, ale przede wszystkim… brak wiedzy. Z naszych obserwacji wynika, że pracownicy, którym powierza się zadania związane z odpadami, nierzadko zadają podstawowe pytania, wykazując niepewność, niezrozumienie tematu lub luki w zdolnościach, w tym szczególnie związanych z obsługą systemu BDO.

Oto kilka przykładów stwierdzeń, które możemy usłyszeć od swoich pracowników:

Nie mam odpowiednich uprawnień, aby wystawić tego typu dokument.

Oczywiście pracownik musi uzyskać uprawniania użytkownika do usługi oraz zgodę zarządu firmy (pełnomocnictwo) do prowadzenia ewidencji, ale już samo wystawianie dokumentu KPO nie wiąże się koniecznością podpisywania go przez kogoś z kierownictwa firmy. Obawa o to, że „nie jest się osobą upoważnioną do wystawienia KPO”, jest typowym przykładem zawirowań w procesie nadawania uprawnień oraz pewnych braków na etapie szkolenia.

Nie znalazłem nigdzie formularza KPO wśród dokumentów na biurku.

Nic dziwnego, ponieważ od dłuższego czasu system z wersji papierowej przeszedł całkowicie w tryb wygodnego oprogramowania online. Mimo to, część pracowników wciąż jest zdziwiona, że podczas przekazywania odpadów nie wystarczy odręczne „wypisanie kwitu”, który później zostanie przekazany do innego miejsca prowadzenia działalności lub odrębnego podmiotu.

Nie jestem w stanie poradzić sobie z wprowadzaniem kodów odpadów, nie znam się na tym.

To istotny problem, ponieważ stworzenie nowej karty przekazania odpadów wiąże się z pewnymi umiejętnościami. Pierwszą z nich jest poruszanie się w interfejsie BDO, a drugą – właściwe uzupełnienie wszystkich rubryk. Z naszego doświadczenia wynika, że taki termin jak umiejętność doboru kodu odpadu, wskazanie numeru certyfikatu, czy pojęcie “odpad ex” może stanowić spory kłopot, szczególnie dla nowo zatrudnionych pracowników.

To osoba wykonująca transport powinien przekazać mi wszystkie dokumenty od przyjmującego.

Takie wytłumaczenie również jest często spotykane, szczególnie w momentach, w których odpowiedzialność za działania w obrębie lokalnego ewidencjonowania w BDO spada na pracowników, którzy do tej pory wykonywali pracę o innym charakterze (w szczególności wtedy, gdy nie mają kontaktu z zadaniami biurowymi). Niestety nie jest to takie proste, ponieważ za wystawienie dokumentu KPO jest odpowiedzialny podmiot przekazujący.

Sytuacje takie jak powyższe moglibyśmy na potrzeby tego artykułu mnożyć aż do listy, która zawierałaby kilkadziesiąt punktów. Jednak przekaz płynący z tych przykładów jest niezwykle prosty: większość problemów można załatwić stosunkowo szybkim, jednodniowym szkoleniem, przeprowadzonym wśród wszystkich pracowników biorących odpowiedzialność za działania w obrębie przekazywania odpadów. Najlepiej w ten sposób naświetlić sytuację osobno w każdym z oddziałów firmy, jak również w centrali, dostosowując poziom szkolenia do zadań jednostki. Przy okazji warto też poświęcić czas, odpowiadając na indywidualne pytania. Często winna jest zła komunikacja pomiędzy oddziałami a centralą firmy Praca nad tym, aby odpowiednio zaktywizować pracowników całej sieci, a szczególnie usprawnić ścieżki komunikacji pomiędzy oddziałem a centralą, to niezwykle wymagające zadanie. Pomocna może być organizowana okresowo integracja, częstym rozwiązaniem jest też wizytowanie jednostek terenowych przez pracowników centrali. Niezmiernie ważne pozostaje również dbanie o dobrą atmosferę wśród ludzi – ale to rzecz na zupełnie inny poradnik.

Skupmy się na temacie odpadów.  

Największym wyzwaniem pozostaje uchwycenie tego, co faktycznie dzieje się lokalnie z transportami i zestawienie tego z dokumentami KPO w systemie. Pamiętajmy, że w tym przypadku stajemy w obliczu szeregu trudnych wyzwań logistycznych. Dotyczą one gromadzenia odpadu w magazynie, właściwego rozplanowania transportów oraz – co dla nas niezmiernie istotne w kontekście problemów poruszanych w artykule – terminowego przygotowania dokumentów. Niestety, bez ustalonego elementu nadzoru i kontroli, nierzadko dochodzi do różnych nadużyć. Dlatego rolą centrali jest zarówno dostarczanie narzędzi, jak i kontrola nad ich prawidłowym wykorzystywaniem. Często właśnie na tym polu powoli i nieświadomie budowana jest luka komunikacyjna – co istotne, można ją w każdym momencie zniwelować poprzez zaangażowanie pracowników w raportowanie oraz nadzór. Jest też jeszcze jeden sposób: aby przenieść moce przerobowe na inne zadania, można skorzystać z outsourcingu i z pomocą zaufanego partnera w jednej chwili zlikwidować wszystkie niedociągnięcia.

Musisz wdrożyć BDO?

Chcesz przeszkolić pracowników?

Potrzebujesz szybkiego audytu dla bieżącej działalności?

Aby w sposób przystępny przekazać wiedzę pracownikom, potrzebny jest doświadczony nauczyciel. Jednak jego umiejętności nie mają mieć jedynie znamion czysto pedagogicznych – sekret tkwi w tym, że najlepszymi wynikami mogą pochwalić się ci, którzy poznali już szereg problemów, nieprawidłowości i postaw pracowniczych w innych firmach. ZEME dysponuje takim właśnie personelem, gotowym w każdej chwili pojechać w każde miejsce w Polsce, jak również zebrać słuchaczy w ramach szkolenia online. Wykrycie nieprawidłowości związanych z funkcjonowaniem BDO w obrębie dużego podmiotu nierzadko wiąże się z koniecznością przeprowadzenia konsultacji prawnych. ZEME współpracuje ze specjalistami-prawnikami, którzy mają ogromną i stale aktualizowaną wiedzę związaną z wszelkimi rodzajami odpadów i ich obsługą w zakresie formalnym. Oprócz szkolenia i audytu ZEME oferuje także kompleksowe doradztwo, znacząco wychodzące poza ramy uniwersalnych planów i sztywno zestawionych reguł.

Doskonale wiemy, że każda firma ma zupełnie inny system działania oraz odmienne wyzwania – chociażby logistyczne – przed sobą. Naszą rolą jest nie tylko drobne wsparcie, ale przede wszystkim czynne działanie w imieniu partnerów, dokładnie tak, aby w konsekwencji utrzymać nie tylko porządek w dokumentacji, ale też wskazywać szanse dla przedsiębiorstwa i zoptymalizować współprace zewnętrzne. Czy BDO jest tworem, który pozostaje realnym zagrożeniem dla twojej firmy? Jeśli choćby cień takiej myśli przeszedł ci przez głowę, skontaktuj się z nami. Nierzadko wspólne przepracowanie problemów z KPO i KEO i komunikacji na linii centrala-oddziały, daje niemal natychmiastowe skutki. Inwestując w szkolenia i zwracając baczną uwagę na dokumentację, zyskać można nie tylko większy spokój, ale też większą pewność siebie wśród załogi, jak również lepszą bazę pod ewentualne zmiany prawne w niedalekiej przyszłości.

Autorem artykułu jest: ZEME Sp. z o.o. 

Temat makulatury jest bardzo rozległy i rozciąga się od spraw związanych z ochroną środowiska, przez wdrożenia u dostawców surowców wtórnych, aż po kwestie technologii przetwórstwa. Natomiast tym, co najczęściej interesuje przedsiębiorcę, są sprawy finansowe. Płacenie podatku jest jedną z mniej przyjemnych czynności; dziś sprawdzamy, jakie aktualnie obowiązują ustalenia na linii sprzedaży makulatury i naliczania VAT-u.

W tym artykule odpowiemy na najczęściej pojawiające się pytania:

• Czy odpady z papieru i tektury są objęte zwolnieniem z VAT?
• Czy przy rozliczaniu makulatury można liczyć na obniżoną stawkę VAT?
• Jaki jest VAT na makulaturę?

Oprócz tego zbierzemy również najważniejsze informacje dotyczące kwestii podatkowych, odnoszących się do utylizacji oraz sprzedaży odpadów tego typu, odpowiemy o nich w formule „FAQ”, dostarczając niezbędną wiedzę w temacie rozliczeń, których musi dokonać podatnik VAT i nie tylko.

Uwaga, czytelniku! Prawo w Polsce ma tendencję do nagłych i rewolucyjnych zmian. W 2022 r.
skutecznie udowodnił nam to tzw. Polski Ład, który okazał się zmorą przedsiębiorców i księgowych. Dokonamy wszelkich starań, aby ten materiał był aktualizowany np. w przypadku
gdy pojawi się nowe rozporządzenie Ministra Finansów. Prosimy jednak wziąć pod uwagę, że każde działania księgowe, podatkowe i prawne w firmie należy konsultować z osobami o odpowiednich uprawnieniach. Ten materiał warto traktować jako wskazówkę i bazę podstawowej wiedzy, nie nadając mu charakteru ostatecznego źródła informacji. Materiały bieżące zostały zebrane pod koniec marca 2022 r.

Przyjrzyjmy się ustawie oraz rozporządzeniu Ministra Finansów

Najważniejsze ustalenie w obszarze interesujących nas kwestii podatkowych, poruszających dostawę towarów takich jak papier, gazety, tektura oraz odpadów poprodukcyjnych, miało miejsce w obrębie ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług w załączniku nr 15. 

Z zapisów ww. ustawy o VAT wynika, że (również w 2022 r.) stawka dla osób fizycznych będących czynnymi płatnikami, wynosi dokładnie 23%. Podobnie sprawa wygląda, gdy to spółka sprzedaje odpady do papierni lub innego odbiorcy.

Zatem najważniejszym obecnie zapisem jest ten, który znajduje się na pozycji 81, "38.11.52.0 – Odpady z papieru i tektury" w załączniku numer 15 : "WYKAZ TOWARÓW I USŁUG, O KTÓRYCH MOWA W ART. 105A UST. 1, ART. 106E UST. 1 PKT 18A, ART. 108A UST. 1A ORAZ ART. 108E USTAWY O VAT". To właśnie w tej tabeli widnieją wszystkie towary nieobjęte zwolnieniami i ulgami, widać tam również makulaturę sklasyfikowaną obok wielu innych dóbr i usług.

Jeszcze w 2018 roku dla dostawy towarów był przyjęty pewien mechanizm...

Aż do 1 listopada 2019 stosowaliśmy odwrotne obciążenie podczas rozliczeń. Obecnie ten sposób jest już nieaktywny (zmieniony na podstawie rozporządzenia
wydanego do ustawy), a wystawienie faktury może wiązać się z mechanizmem split payment, czyli podzielonej płatności realizowanej z poziomu konta bankowego. Trzeba mieć jednak na uwadze, że system ten wciąż jest na etapie wdrażania i testowania, więc nie każdy przedsiębiorca jest zmuszony do jego stosowania (i nie przy każdej kwocie). Czytając artykuły opisujące odwrotne obciążenie w kontekście makulatury, jak również deklaracji VAT-27, trzeba brać poprawkę na to, że mogą one być mocno zdezaktualizowane – warto o tym pamiętać nie tylko przy spółce, która prowadzi pełną księgowość, ale też i księgując przychód w małej firmie.

Chcesz wiedzieć więcej na temat makulatury? Sprawdź nasz poradnik dla początkujących przedsiębiorców, a także zapoznaj się z tym, co wpływa na cenę makulatury. ZEME każdego miesiąca opracowuje także specjalny raport o stanie rynku, który może pomóc przedsiębiorcy w procesach rozporządzania towarami.

Jak powinien wyglądać proces wystawienia faktury?

Aby wystawić fakturę, trzeba stosować się do zasad ogólnych. Doliczenie podatku VAT polega na uwzględnieniu stawki 23%. I to właściwie wszystko, ponieważ ustawodawca nie przewidział w ramach ustawy o VAT żadnych zwolnień lub kwot preferencyjnych. Oczywiście nie można też zapominać o podatku dochodowym – jego rozliczenie również pozostaje standardowe, w zależności od wybranej formy opodatkowania.

Póki co Ministerstwo Finansów nie szykuje żadnych zmian w tym obrębie – jednak warto cały czas śledzić informacje na ten temat, szczególnie z początkiem każdego roku kalendarzowego.

Makulatura, VAT i najczęstsze pytania

W 2022 r. najwięcej kontrowersji wywołał "Polski Ład" oraz zmiany podatkowe z tym związane. Sporo też działo się w obrębie VAT-u, ryczałtu i rozliczeń w PIT. Niestety nie doczekaliśmy się ulg lub zwolnień obrębie dostawy towarów do recyklingu oraz w związku ze świadczeniem usług w tym obszarze. Zatem wciąż trzeba przyjąć 23% jako stawkę aktualną do celów podatku VAT – oto odpowiedź na najczęstsze pytanie przedsiębiorców. Jest jednak pewien wyjątek dotyczący usługi transportowej, o którym można przeczytać poniżej.

FAQ dotyczące VAT-u, makulatury i spraw formalnych

Na koniec przedstawiamy kilka pytań i odpowiedzi, które najczęściej pojawiają się wśród osób pytających o sprawy podatkowe, formalne i zagadnienia prawne dotyczące makulatury.
Stan aktualny: koniec marca 2022 r.

Czy jeśli utylizuję (np. oddaję za darmo starą dokumentację) jednorazowo niewielką ilość makulatury, czy muszę płacić podatek?

Nie. W tym przypadku zleceniobiorca jedynie odbiera towar, nie dochodzi zatem do dostawy makulatury w rozumieniu przepisów na podstawie art. 7 Dz.U.2021.685. Zatem przedsiębiorcy, którzy przekazują nieodpłatnie pewną ilość towaru, nie muszą zaprzątać sobie głowy ustalaniem kwoty podatku, w odróżnieniu od tego co dzieje się podczas sprzedaży makulatury.

Czy makulaturę można potraktować jako sprzedaż materiałów?

Tak, jeśli jest to produkt uboczny w procesie wytwórczym innych towarów. Trzeba pamiętać o tym, aby stworzyć dokument wewnętrzny przyjęcia na magazyn, oczywiście wraz z dokonaniem właściwej wyceny. Można jednak przyjąć, że jest to wyjątek od reguły, bo w większości przypadków sprzedaż makulatury nie wpisuje się w ogólną definicję materiałów – jej ewidencjonowanie w ten sposób nie jest zatem możliwe. Jak zatem zakwalifikować takie przychody? Najczęściej przekazanie surowców wtórnych księgowi oznaczają jako "pozostałe przychody operacyjne".

Czy faktury w całości można oddać do skupu?

To ciekawostka dla tych, którzy przestarzałe dokumenty traktują jako odpady. Otóż nie, zarówno osoby prawne, fizyczne i każdy, kto dysponuje dokumentacją, powinien przed jej oddaniem ją zniszczyć. Jak już wspomnieliśmy, za bezpłatne przekazanie dokumentów do utylizacji odpadów nie trzeba płacić podatku VAT, ale za to trzeba zadbać, aby dane na kartkach pozostały nieczytelne. Oczywiście papiernie bez problemu przyjmują surowce wtórne w tej postaci.

Działając w obszarze transportu odpadów, czy mogę zastosować preferencyjną stawkę VAT?

Tak, jak najbardziej – zapisy ustawy o VAT przewidują preferencyjne stawki. Zajmowanie się dostawą towarów, a w tym przypadku prowadzenie usług transportowych, obejmuje 8% podatek, o którym powinien pamiętać każdy podatnik VAT (czynny).

Jaki kod PKWiU odpowiada makulaturze?

Nadrzędnym kodem jest kod PKWiU: "38 – Usługi związane ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów; odzysk surowców", natomiast docelowym "38.11.52 Odpady z papieru i tektury".

Autorem artykułu jest: ZEME Sp. z o.o.

Początek roku kalendarzowego to okres sprawozdawczy. W zakresie odpadów najczęściej wymienia się roczne sprawozdanie w zakresie wytworzonych odpadów i w zakresie gospodarowania odpadami.  Często jednak podmioty zapominają o kolejnym ważnym sprawozdaniu, jakim jest przewóz towarów niebezpiecznych, a w naszym kontekście rozumianym jako transport odpadów niebezpiecznych zgodnie z obowiązującymi przepisami ADR. Z poniższego artykułu przygotowanego przez naszego doświadczonego Specjalistę - uprawnionego doradcę DGSA dowiesz się, jaki jest zakres i kogo obowiązuje złożenie sprawozdania oraz jak uzupełnić formularz sprawozdania.

Zakres sprawozdania z przewozu towarów niebezpiecznych

Przytaczane sprawozdanie, obejmuje dosyć szeroki zakres i dotyczy zarówno przekazanych odpadów niebezpiecznych, jak i produktów zakupionych w danym roku kalendarzowym. Warunkiem uwzględnienia danych produktów/odpadów w sprawozdaniu są właściwości fizyko-chemiczne substancji, które klasyfikują dany towar jako niebezpieczny w myśl przepisów ADR. 

W przypadku produktów – szczegółowo informuje o tym karta charakterystyki, którą każdy producent powinien udostępnić, natomiast w przypadku odpadów – istotne jest przeprowadzenie klasyfikacji, którą zajmują się odpowiednie jednostki. Należy również zaznaczyć, że nie każdy odpad niebezpieczny, jest jednocześnie towarem niebezpiecznym – nie każdy odpad niebezpieczny podlega omawianej sprawozdawczości. 

Kogo obowiązuje złożenie sprawozdania w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych?

Sprawozdanie w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych składają firmy, które prowadzą: pakowanie, napełnianie, załadunek, przewóz i rozładunek towarów niebezpiecznych, zarówno w cysternach jak i sztukach przesyłek. 

Wszystkie te czynności zostały wyszczególnione w obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 14 sierpnia 2012 r. w sprawie formularza rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz sposobu jego wypełniania (Dz.U. 2012 poz. 966).

Jakie informacje są niezbędne do przygotowania sprawozdania?

Przytaczane Rozporządzenie Ministra Transportu precyzyjnie określa, kto i za jakie czynności powinien złożyć sprawozdanie roczne w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych. Podstawową klasyfikacją jest podział ze względu na rodzaj dróg: transport drogowy, kolejowy i morski. W przypadku odpadów niebezpiecznych ograniczający się praktycznie do drogowego, sporadycznie kolejowego. Sprawozdanie składa się oddzielnie dla każdego rodzaju dróg przewozu. 

Konieczne jest również udzielenie informacji o ewentualnych awariach lub wypadkach związanych z transportowanymi towarami niebezpiecznymi.

Operacje transportowe – szczegółowe informacje do uzupełnienia sprawozdania

Pozostałe informacje zawarte w formularzu odnoszą się już bezpośrednio do operacji transportowych. Uzupełniamy więc takie dane jak:

- sposób przewozu (w cysternach, w sztukach przesyłek, luzem, MEMU – dotyczy materiałów wybuchowych),
- ilości towarów/odpadów niebezpiecznych objętych przewozem w:

• kg (masa netto) - dla towarów stałych i gazów skroplonych, schłodzonych skroplonych i gazów rozpuszczonych, 
• litrach - dla towarów płynnych i gazów sprężonych

- czy transportowi podlegały towary niebezpieczne dużego ryzyka (dotyczą towarów, które mogłyby zostać użyte np. przy atakach terrorystycznych),
- klasy i numery UN zakupionych towarów i oddanych odpadów (sprawozdanie jest wypełniane oddzielnie dla każdej klasy towarów), w przypadku towarów niebezpiecznych dużego ryzyka – dla każdego UN oddzielnie.

Termin i miejsce złożenia sprawozdania

Sprawozdanie przygotowuje się do 28 lutego każdego roku za poprzedni rok kalendarzowy. Stosowne dane możemy znaleźć w listach przewozowych ADR, które przygotowuje nadawca do każdego transportu towarów niebezpiecznych. Sprawozdanie może przygotować i musi podpisać osoba uprawniona – tzw. Doradca DGSA, który zdał egzamin państwowy organizowany przez TDT (lista doradców DGSA dostępna jest na stronie TDT). Należy również pamiętać, że uprawnienia w tym zakresie są ograniczone czasowo i każdy Doradca musi jest ponawiać co 5 lat.

Tak przygotowane sprawozdanie, składamy następnie do Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania uczestnika przewozu towarów niebezpiecznych.

Oferta ZEME

Jakie usługi świadczy ZEME?

• Odbiór i transport odpadów (makulatury, tworzyw sztucznych, odpadów niebezpiecznych, bioodpadów, drewna i innych)
• Dostarczanie sprzętów i urządzeń do gromadzenia odpadów - rozwiązania techniczne ściśle dopasowane do potrzeb w Twoim zakładzie
• Obsługa dokumentacji środowiskowej - nasi Specjaliści zatroszczą się o Twoje bezpieczeństwo prawne.
• Wsparcie dedykowanych systemów informatycznych - weryfikacja ilości i kosztów związanych z odpadami w jednym przejrzystym dashboardzie Klienta.
• Doradztwo w zakresie gospodarki odpadami na etapie projektowania Twojego zakładu. Nasi Klienci zaoszczędzili z nami do 100 000 PLN dzięki optymalizacji rozwiązań i projektu! 

Chciałbyś porozmawiać nt. zagospodarowania odpadów w Twoim zakładzie? 

Zapraszamy do kontaktu - nasi Specjaliści dobiorą dla Ciebie najlepsze rozwiązania.

Marzec bez większych zmian w cenie makulatury

Marzec zaczął się dość intensywnie i był kontynuacją lutego ze względu na wzrost cen.
Po krótkim i chaotycznym lutym, marzec wydawał się być bardziej zorganizowanym miesiącem, jednak było tak tylko w pierwszym tygodniu. Oczywiście winny jest marcowy lockdown i jego skutki, które przede wszystkim związane są z brakiem surowca do produkcji, jak i produktu gotowego.
Zapotrzebowanie na opakowania, jednak nadal rośnie i pierwsze podwyżki na papier gotowy przewidziane są już od 1 kwietnia.

Rynek makulatury niczym „turecki bazar” ?

Lokalne papiernie działają szybko i już w pierwszych dniach nowego miesiąca kontraktują ilości w wyższych cenach bez sprawdzania dogłębnie czy tego potrzeba czy też nie. Przede wszystkim najważniejsze jest zapewnienie bieżącej produkcji i rezerwacja towaru wysoką ceną. 
Można by powiedzieć, że rynek makulatury stał się takim „tureckim bazarem”, którym rządzi cena z danej chwili i bieżące zapotrzebowanie. Tego typu biznes cechuje się niestety dużą rozpiętością w cenie bez głębszych przemyśleń, co powoduje chaos i niepewność wśród sprzedających. Wszystko to tylko na pozór nieprzemyślane jest jednak jedną wielką strategią pozyskania jak największych ilości surowca w jak najkrótszym czasie, jeszcze przed konkurencją.

W pewnym sensie strategia ta daje pożądany efekt: zachodnie papiernie nie nadążają za tempem wzrostu i publikują cenę raz na miesiąc bez możliwości aktualizacji. Co za tym idzie, kiedy taka cena wchodzi na rynek zwykle jest już nieaktualna, ponieważ ma za sobą przynajmniej jedną aktualizację, oczywiście powiązaną ze wzrostem ceny pierwotnej.

Przypływ towaru z Wielkiej Brytanii nadal wydaje się być problematyczny ze względu na Brexit jednak patrząc na fakt ciągłego wzrostu cen, nie wydaje się być problemem uciążliwe cło, które powoduje jedynie opóźnienia w odbiorze towaru przez klienta. Cena rośnie stabilnie, więc jeżeli nawet papiernia kupuje towar w lutym, a odbiera go w marcu to de facto odbiera go taniej ponieważ cena już jest wyższa.

Chiny zmieniają strategię - zakup pulpy papierowej

Kierunek dalekowschodni praktycznie wygasł, a Chiny próbują radzić sobie same. Jak już wszyscy wiemy Chiny przewidują znaczny wzrost zakupów pulpy papierowej w 2021r.
Zakupy maja być lokalne, ale również uzupełniane z zewnątrz. Ilości potrzebne do produkcji, Chiny będą musiały tak czy inaczej importować. Z drugiej strony liczne inwestycje Chin w Północnej Ameryce i Europie mają im zagwarantować bieżący towar do produkcji. W ten szybki sposób Chiny poradziły sobie z brakiem odpadu papierowego - zamieniając go na półprodukt, którym jest pulpa.
Dodatkowo Chiny uruchomiły liczne biznesy powiązane poza granicami swojego kraju. Może jest to aż nazbyt wybiegające w przyszłość, jednak powinno się to nadmienić, iż istnieje duże prawdopodobieństwo, że Chiny w krótkim czasie będą chciały konkurować z europejskimi papierniami w papierze gotowym.

Tendencje cenowe w poszczególnych grupach makulatury

Marzec pozostał z wysokimi cenami we wszystkich grupach makulatur. 
Przede wszystkim związane jest to z ceną kartonu 1.04, który nadal przebija następne niewiarygodne już poziomy cen. Co za tym idzie makulatura z grupy 3 i 2 np.: 3.02 ścinka drukarska, 3.12 CEK oraz 2.05 biurowe akta była tańsza (!) niż karton 1.04 co jest ewenementem w skali ostatnich 10-15 lat w branży. Nawet kryzys z roku 2008 nie przyniósł w swoim dalszym następstwie takich anomalii cenowych jak obecnie rok 2021.

Aby wyrównać sobie ceny prawie wszyscy recyklerzy nie sortują tego typu makulatury i dodają ją do mieszanki papierowej 1.02 co powoduje automatycznie wzrost ceny ostatecznej o ok. 10-20 euro/tonę.
W taki sposób niszczy się nawyk sortowania, który był skrupulatnie wymuszany aby produkt gotowy był bez zanieczyszczeń w poszczególnych grupach. Ta tendencja rodzi pewne niebezpieczeństwo na przyszłość, ponieważ kiedy już ceny spadną, a mamy nadzieję, że tak też się wreszcie stanie w tym roku, to wieloletnia wypracowana nauka sortowania zostanie zmarnowana i ponownie na linii papiernia – recykler – źródło, trzeba będzie wprowadzać i nadzorować stare nawyki.

Analizując dalej, Grupa 4 makulatury z tektury falistej 4.01, 4.02, 4.03 nadal z wysoką ceną tak jak karton 1.04.

Marzec przyniósł również podwyżkę w makulaturze gazetowej. Cena gazety 1.11 wystrzeliła w górę podobnie jak karton 1.04. Obecnie nawet najdroższe sorty makulatury białej 3.18 (papier biały bezdrzewny niepowlekany), 3.16 (papier bezdrzewny biały powlekany) - również notują lekkie wzrosty pomimo oporu papierni produkujących z tego typu towaru swój produkt. 

Analiza cen makulatury w INDEX PIX

Marzec 2021r przyniósł solidne wzrosty,  Index PIX pokazał w kartonie 1.04 w pierwszym tygodniu wartość 133,82€ co oznacza +16,06€ vs pierwszy tydzień lutego 2021r, a cały miesiąc zakończył się w ostatnim tygodniu marca 2021r na poziomie 171,22€. Stanowi to już różnicę ok. 40€ do końca lutego 2021r a aż 68,71€ vs koniec stycznia 2021r. co świadczy już o wielkości problemu. Cena średnia z marca to 154,69€.

Gazeta 1.11 również ze wzrostem w index PIX, koniec marca 2021r zakończył się wartością 186,05€ co stanowi +43,80€ vs ostatni tydzień lutego 2021r. Jeżeli chodzi o różnicę marca do stycznia w cenie średniej to jest to 59,84€

Czy kwiecień przyniesie stabilizację cen makulatury?

Każdy czeka już na uspokojenie rynku nawet sprzedający, którzy maja już dość walki z cenami i codziennego negocjowania cen dla swojej makulatury. Zaszło to już za daleko jednak perspektywa nie wygląda pozytywnie biorąc pod uwagę wszystkie czynniki gospodarcze i finansowe.
Towaru nadal jest mało, a zapotrzebowanie na produkcję - duże.
Spowolnienie nastąpi, ale nie spodziewajmy się go w najbliższych miesiącach.

Autorem artykułu jest: ZEME Sp.z o.o.

Raport z rynku makulatury 11.2020

Niniejszy raport ma na celu przybliżenie realnej sytuacji rynkowej i odniesienie jej oraz porównanie - do analiz cenowych wynikających z raportowanych index-ów. Poniższe opracowanie jest też fachowym jednak subiektywnym spojrzeniem na rynek uwzględniając jego najważniejsze punkty.

Artykułem tym rozpoczynamy jednocześnie comiesięczny cykl raportów z rynku makulatury w Polsce w odniesieniu do rynku Europejskiego i światowego. Kolejna analiza rynku makulatury już 10.stycznia 2021. Podsumujemy w niej cały rok 2020.

Rosnąca cena makulatury w listopadzie 2020

W listopadzie sytuacja, z dostępnością makulatury na rynku w kraju, pozostaje bez zmian. Nadal możemy obserwować spadek dostępności towaru, który spowodowany jest ograniczeniem produkcji w przemyśle oraz zaprzestaniem aktywności handlowej wielu przedsiębiorstw związanej z pandemią wywołanej wirusem COVID 19, w szczególności dotyczy to branży reklamowo-eventowej oraz HORECA.

Skąd wynika rosnące na koniec roku zapotrzebowanie papierni na makulaturę?

Największe papiernie w kraju takie jak: Mondi, Stora Enso czy Schumacher chcąc realizować jeszcze do końca roku 2020 każde zamówienie, próbują kupować makulaturę na zapas, zapewniając sobie przy tym zdolność produkcyjną. Powoduje to zdecydowany wzrost cen na rynku i wzmożoną konkurencję, która objawia się brakiem stabilności w dostępności towaru. 

Jak radzą sobie z tym niestabilnym rynkiem papiernie?

Papiernie w Polsce nadal walczą o materiał z papierniami zarówno ze wschodu, tutaj Ukraina i Litwa, jak i z zachodu, tutaj Niemcy i Austria.  Cena w Polsce jest korzystniejsza porównując ją np.: do cen niemieckich za makulaturę, ten trend utrzymuje się już od czerwca 2020. Sytuacja ta spowodowana jest faktem, iż Niemcy mają więcej swojego tańszego materiału oraz dokupują również tańszą makulaturę z południa Europy oraz Anglii.

Niemieckie papiernie, a w szczególności ich 2 nowe maszyny PM Spremberg Hamburger oraz PM Sandersdorf- Brehna Progroup, nie pracują jeszcze pełną mocą, a ich stany magazynowe są zapełnione pod bieżącą produkcję.

Jakie są trendy cenowe w makulaturze na grudzień?

W listopadzie można było zaobserwować również wzmożony popyt na zakupy makulatury białej z gatunków 3.02 ścinka drukarska, 3.05 białe akta oraz 2.05/2.06 dokumenty biurowe zniszczone. Makulatury te trafiają przede wszystkim do papierni produkujących papier toaletowy, ręczniki papierowe oraz chusteczki jak i również na wypełnianie lub bielenie kartonów. Obserwujemy natomiast duży w spadek w zakupach makulatury 3.12 CEK, który spowodowany jest dużym stanem magazynowym tego materiału w papierni Mayr Melnhof w Austrii. Na zaistniałą sytuację ma wpływ ograniczenia działalności branży gastronomicznej wymuszonej przez COVID 19, miedzy innymi Mc Donalds, która była jednym z głównych zamawiających opakowania spożywcze w Mayr Melnhof.

Makulatury 1.11 gazety oraz 1.02 mieszanka czy też 1.04 karton pozostają w trendzie wzrostowym.

Cena makulatury w Polsce vs reszta Europy - dane

Sytuacja w Europie jest również dynamiczna i notuje przyrosty przede wszystkim widzimy to w kartonie od października gdzie zakończył się w ostatnim tygodniu na poziomie 80,48€ a we wrześniu w pierwszym tygodniu wynosił 53,48€. Obecny miesiąc listopad pokazał na koniec przyrost 5,11€ vs październik 2020. Gazeta 1.11 również notuje w index PIX wzrost miesiąc do miesiąca na poziomie +2,9€, koniec listopada zakończył się wartością 118,30€.

Wnioski

Podsumowując, sytuacja na rynku makulatury w grudniu, nie powinna ulec zmianie, trend wzrostowy na pewno się utrzyma, mając na uwadze dodatkowo okres świąteczny i krótszy okres handlu w grudniu. Pamiętajmy również o fakcie, iż od 1 stycznia 2020 Chiny nie będą wydawały już nowych licencji na makulaturę z Europy co powinno spowodować większą dostępność towaru lokalnie. Niemniej jednak ten towar musi być również skonsumowany lokalnie. 

Otrzymaj pełen dostęp do eksperckich analiz rynkowych! Teraz w bardzo atrakcyjnej cenie!